Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015

Η Θήβα Καδμεία


Καδμεία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
ΤΟ ΟΝΟΜΑ
ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ
ΤΩΝ ΘΗΒΑΙΩΝ


Η Καδμεία ή Θήβα (στα αρχαία Ελληνικά "αι Θήβαι») είναι πόλη της Βοιωτίας, έδρα του Δήμου Θηβαίων. Την πρωτοκαθεδρία ως πρωτεύουσα του νομού Βοιωτίας έχασε από τη Λιβαδειά στις αρχές του εικοστού αιώνα. Στα αρχαία χρόνια ήταν η ισχυρότερη από τις Βοιωτικές πόλεις και κατείχε ηγεμονική θέση στο Κοινό των Βοιωτών. Επίσης ήταν μία από τις ισχυρότερες αρχαίες ελληνικές πόλεις που κυριάρχησε στον ελλαδικό χώρο για μία μεγάλη περίοδο του τετάρτου αιώνα π.Χ. Από τους πιο σημαντικούς Θηβαίους ήταν ο Πίνδαρος (522 - 443 π.Χ), θεωρείται ο σημαντικότερος αρχαίος λυρικός ποιητής, ο Επαμεινώνδας, στρατηγός και ο κύριος δημιουργός της Θηβαϊκής ηγεμονίας και ο Πελοπίδας, στρατηγός και αρχηγός του διάσημου Ιερού Λόχου, ένας από τους δημιουργούς της Θηβαϊκής ηγεμονίας. Από τη Βοιωτία  προέρχονται επίσης ο ιστορικός Ησίοδος.
Η ακρόπολη της αρχαίας Θήβας ονομαζόταν "Καδμεία", υποδηλώνοντας έτσι τον ιδρυτή της. Ο ιδρυτής της πόλης ήταν ο Κάδμος, ο οποίος είχε έρθει από τη Φοινίκη.
Τον πληθυντικό του ονόματος «αι Θήβαι» οφείλεται στο γεγονός ότι αρχικά οι κάτοικοί της ήσαν διαφορετικής εθνότητας (Καδμείοι ή Θηβαίοι, Βοιωτοί κ.α.) ή κατ’ άλλους  στις περίφημες δεκατέσσερις πύλες της, που συνδέονται με τον μύθο της Νιόβης.

1. ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΗΣ ΩΓΥΓΙΑΣ ή ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΘΗΒΑΙΔΑΣ

Ο Παυσανίας αναφέρει ότι αρχικά η Θηβαίδα λεγόταν Ωγυγία και οι πρώτοι κάτοικοί της ήταν οι ‘Εκτηνες, των οποίων ο βασιλιά τους με το όνομα Ώγυγος ήταν  αυτόχθων. Μετά οι κάτοικοι αυτοί αφανίστηκαν από επιδημία και ήρθαν και κατοίκησαν εκεί οι βοιωτικές φυλές με το όνομα Υαντες και οι ‘Αονες, τους οποίους ήρθε και κατάκτησε μετά ο Κάδμος με Φοίνικες, πρβ:
«Λένε πως οι πρώτοι κάτοικοι της Θηβαίδας χώρας ήταν οι ‘Εκτηνες και πως ο βασιλιάς τους ήταν ο αυτόχθονας ‘Ωγυγος. Από το όνομα του οι περισσότεροι ποιητές έδωσαν στη Θήβα τη  επωνυμία Ωγυγία. Λένε ότι επιδημία τους φάνισε και ότι στα μέρη τους ήρθαν αργότερα να κατοικήσουν οι Ύαντες και οι Άονες. Εμένα πάντως μου φαίνεται πως δεν ήταν επήλυδες (μεταναστες), αλλά Βοιωτικές φυλές. Όταν εισέβαλε ο Κάδμος με Φοινικικό στρατό και τους νίκησε σε μάχη, οι Ύαντες έφυγαν όταν νύχτωσε και οι Άονες ικέτεψαν τον Κάδμο να μείνουν κι αυτός τους επέτρεψε να αναμειχθούν με τους Φοίνικες. Οι Άονες τότε ζούσαν ακόμα σε κωμοπόλεις, αλλά ο Κάδμος έφτιαξε την πόλη που μέχρι σήμερα ονομάζεται Καδμεία. Όταν η πόλη μεγάλωσε, η Καδμεία έγινε  ακρόπολη της Θήβας.

Σημειώνεται ότι:
Α) Στην Οδύσσεια του Ομήρου αναφέρεται ότι εκείνοι που πρώτοι έκτισαν την έδρα και τα τείχη της επτάπυλης Θήβας («οι πρώτοι Θήβας έδος έκτισαν επτά πύλαιο») ήσαν τα αδέλφια Αμφίωνας και Ζήθος, παιδιά του Δία και της Αντιόπης, της κόρης του Αισωπού, πρβ: «Μετά από αυτήν είδα την Αντιόπη, την κόρη του Αισωπού, η οποία καυχιόταν ότι κοιμήθηκε στις αγκαλιές του Δία και φυσικά γέννησε δυο παιδιά από το Δία, τον Αμφίωνα και το Ζήθο, οι οποίοι πρώτοι έκτισαν την έδρα της εφτάπυλης Θήβας, και την οχύρωσαν, γιατί δεν μπορούσαν να κατοικούν στην ευρύχωρη Θήβα χωρίς τείχη αν και ήταν και οι δυο πολύ ισχυροί (Οδύσσεια λ 260 – 289 ).
Β) Σε άλλο εδάφιο της Οδύσσειας η Αντιόπη φέρεται και ως κόρη του Νυκτέα, ενώ ο  Ζήθος στην Οδύσσεια αναφέρεται  και βασιλιάς (βλέπε Οδύσσεια τ 520 – 530),
Γ) Στην Οδύσσεια με το όνομα «Θήβα, Θήβης» (μια φορά αναφέρεται και σε πληθυντικό αριθμό: «αι Θήβαι») αναφέρονται  τρεις πόλεις, η εφτάπυλη Θήβα της Βοιωτίας, όπου κατοικούσαν οι Καδμείοι, η εκατόπυλη Θήβα της Αίγυπτου (από εκεί έφυγαν οι λεγόμενοι Καδμείοι ή Θηβαίοι Φοίνικες και κάποιοι από αυτούς έφτασαν στη Βοιωτία με τον Κάδμο όπου έκτισαν τη Θήβα της Ελλάδος) και η Θήβα της Ασίας, δίπλα από την Τροία.